Power Quality; de spannings- en stroomkwaliteit
Vervuilde elektriciteit kan tot grote problemen en hoge kosten leiden
Waarom water zuiveren en elektriciteit niet?
Net zoals bij water kan elektriciteit vervuild raken. Deze vervuiling zorgt voor een afname van de kwaliteit van elektriciteit. Een inferieure kwaliteit van elektriciteit, ofwel een slechte Power Quality, veroorzaakt in toenemende mate problemen in elektrische installaties.
De maatschappij is het laatste decennium steeds afhankelijker geworden van elektriciteit. Door de elektrificatie en energietransitie zal deze trend zich blijven voortzetten. De kwaliteit van elektriciteit is dan ook van essentieel belang voor de continuïteit, efficiëntie en veiligheid binnen elektrische installaties. Een slechte Power Quality verhoogt het risico op onveilige situaties, storingen en schade en gaat vaak gepaard met onnodig hoge kosten.
Energietransitie in relatie tot Power Quality
In de Benelux hebben we, samen met vele andere Europese landen, een netspanning van 230 Volt met een constante frequentie van 50Hz. Helaas is de bijbehorende zuivere sinus niet altijd meer in de elektrische installatie terug te vinden. De oorzaak hiervan ligt normaliter niet bij de energiebedrijven, die verantwoordelijk zijn voor de productie en koppeling aan het netwerk, maar bij de afnemers zelf.
Frequente gevolgen van een slechte Power Quality:
Uitval van apparatuur en systemen
Versnelde slijtage van apparatuur
Hogere kosten voor onderhoud
Onnodige energieverliezen
Inefficiënt gebruik van de installatiecapaciteit
Ontbranden van correct gedimensioneerde kabels en componenten
Verhoogde CO2-uitstoot
Storing apparatuur door slechte Power Quality
De oorzaken van een slechte Power Quality
Een slechte Power Quality kan verschillende oorzaken hebben. Een van de meest voorkomende oorzaken is het in bestaande installaties vervangen van elektrische apparatuur door moderne elektronica. Een andere hoofdoorzaak is het bijplaatsen van deze moderne elektronica in de oorspronkelijke elektrische installatie. Denk aan het vervangen van conventionele verlichting door ledverlichting, het installeren van zonnepanelen of het plaatsen van frequentieregelaars op elektromotoren.
De moderne elektronica zelf is ook steeds gevoeliger voor vervuilde en verstoorde elektriciteit. Bij een slechte Power Quality valt deze elektronica sneller in storing. Daarnaast heeft een inferieure kwaliteit van elektriciteit ook een negatieve invloed op de levensduur van deze apparatuur.
In alle bedrijfstakken worden in toenemende mate apparaten als frequentieregelaars, schakelende voedingen en andere vermogenselektronica gebruikt (halfgeleiders). Deze apparaten veroorzaken (harmonische) vervuiling in de spanning en belasten hiermee het elektrisch netwerk. Dit resulteert in ongewenste spanningen en stromen in het netwerk.
Door al deze veranderingen en moderniseringen is het laatste decennium de Power Quality wereldwijd verslechterd. Als gevolg van de elektrificatie, de energietransitie en steeds strengere wetten, regels en normen zal de kwaliteit steeds verder onder druk komen te staan. De problemen zullen blijven toenemen. De gevolgen zijn niet specifiek en kunnen per toepassing verschillen. Mede hierdoor realiseren bedrijven zich vaak niet dat de gesignaleerde problemen met het elektrisch netwerk veroorzaakt worden door een slechte Power Quality.
Inzicht krijgen in de heersende Power Quality
Om problemen op te lossen of te voorkomen is het noodzakelijk inzicht te krijgen in de heersende Power Quality; inzicht is de eerste stap tot verbetering. Helaas is een verslechterde kwaliteit van elektrische energie meestal niet zichtbaar met het blote oog. Daarnaast worden de problemen die door een slechte Power Quality zijn ontstaan vaak niet erkend als zijnde problemen veroorzaakt door een inferieure spannings- en stroomkwaliteit.
Typische effecten die kunnen wijzen op een slechte Power Quality:
Oververhitte motoren en voedingskabels
Het optreden van apparaat- en systeemfouten
Het optreden van computer- en netwerkfouten
Flikkerende verlichting
Grotere/versnelde slijtage op (stroom) converters en andere componenten
Afnemende productiekwaliteit en -capaciteit door verstoorde elektronica
Hoge energiekosten zonder eenduidige reden
Energieverliezen door hogere harmonischen en blindvermogen
Ontbranden van kabels en componenten - Power Quality risico
Oplossingen
Harmonischen filteren, Cos Phi compensatie en meer specifieke oplossingen
Een van de meest toegepaste oplossingen om de Power Quality te verbeteren is een Harmonisch filter. Cos Phi compensatie middels een condensatorbank is een andere oplossing die soms kan worden toegepast. Daarnaast kent de Power Quality vele verschillende problemen welke elk hun specifieke oplossing of combinatie van oplossingen vragen.